جاذبه های گردشگری

موزه دکتر رهگشای

در 130 کیلومتری اصفهان و در شهر بادرود از توابع شهرستان نطنز موزه ای وجود دارد که بزرگترین گنجینه مردم شناسی بادرود به شمار می‌رود. این موزه با عنوان سراموزه رهگشای شناخته می‌شود که در خانه شادروان علی اکبر رهگشای به همت فرزند ايشان دکتر محمد رهگشای، یکی از مجموعه داران مشهور کشور ایجاد شده است. رهگشای به همراه همسر فرانسوی اش در سال 1372 خانه پدری اش را که در بادرود قرار داشت تعمیر کرد و تعمیرات اساسی را در سال 1375 به پایان رساند. وی پس از اتمام تعمیرات خانه پدری، سراموزه رهگشای را تاسیس کرد. دکتر رهگشای در این خانه بیش از 2 هزار قطعه تاریخی را نگه داشته و در معرض دید عموم قرار می‌دهد. این اشایای تاریخی آداب و سنن مردمان حاشیه کویر را به گردشگران نشان می‌دهند. خانه رهگشای در کوچه « کوچه باغ » واقع گردیده که به ورودی باغات سرسبز و با طراوت ختم می‌شده و دلیل وجه تسمیه آن کوچه نیز بوده است. بنای این خانه از نظر کالبدی، جزو خانه های تیپ اقلیم خشک بوده که دانش معماری آن در تطابق و هماهنگی با اقلیم بیابانی کاملا مشهود است، به گونه ای که طی چهار فصل سال، به راحتی می‌توان از فضاهای آن استفاده کرد. میریام گوتس همسر دکتر رهگشای در این خصوص می‌گوید : « اصالتا فرانسوی و وکیل دادگستری بوده و نزدیک به 36 سال است که ازدواج کرده و صاحب دو فرزند است که آنها اکنون برای ادامه تحصیل به خارج از کشور رفته اند و دخترش در فرانسه و پسرش نیز در مونترال کانادا مشغول به تحصیل است. تقر یبا 20 سال پیش و زمانی که فرزندان من کوچک بودند و پدر شوهرم نیز نزدیک به 90 سال داشت تصمیم گرفتیم حداقل برای دوره دبستان فرزندانم به اینجا سفر کنیم و پس از آن با توجه به اینکه در اینجا وضعیت خوبی داشتیم همینجا ماندگار شدیم. پدر شوهرم در این منطقه یک حالت کدخدایی داشت و در 13 سال پیش که فوت شد ما تصمیم گرفتیم تا درب این منزل بسته نشود؛ در واقع اینجا یادبودی از پدر شوهرم است و در ابتدا اصلا به فکر ایجاد موزه نبودیم. وقتی 20 سال پیش به ایران آمدم دیدم بچه‌ها حداقل در مقطع دبستان اطلاعات کمی از فرهنگ و تاریخ ایران دارند این بود که کاری کردیم که اینجا پایگاهی باشد تا آنها بتوانند از هر لحاظی با گذشته خود آشنا شوند. » یکی از قسمت های این سراموزه خانه عروسک محلی است که شامل ۳۴ ماکت خانه عروسکی است که از حدود ۱۵۰ عروسک دست ساز شناسنامه دار با لباس های محلی از جنس پارچه، چوب، کرک قالی، نخ و پنبه و سایر موادی که با محیط زیست سازگاری دارد تشکیل شده است. عروسک های محلی سراموزه معرف افراد حقیقی و شخصیت های نخستین مشاغل و حرفه منطقه بادرود است. این موزه دومین موزه عروسک‌های سنتی در استان اصفهان است و پیش از این کاشان نیز چنین موزه‌ای را افتتاح کرده بود. عروسک های این موزه با عروسک های کاشان با توجه به اینکه هر 2 در حاشیه کویری هستند تفاوت خاصی ندارد. این عروسک‌ها توسط بانوان منطقه ساخته شده که شامل شخصیت‌هایی مانند دلاک، ماما، گروه‌های شادمانی، حکیم‌باشی، قالی باف، کوزه‌گر و سایر حرفه‌هایی که در این منطقه کویری وجود داشته‌اند می‌شود . شایان ذکر است در این سراموزه فعالیت های پژوهشی و آموزشی چون برگزاری کلاس‌های خوش‌نویسی، نقاشی و طراحی با کمک اساتید محلی، انجام کارگاه‌های آموزش نجوم و آشنایی کودکان و نوجوانان با مبانی علم اخترشناسی و رصد اجرام به کمک تلکسکوپ و بازسازی اجرام اسمانی با توپ و خمیر بازی، شناخت و معرفی گیاهان دارویی و ادویه‌جات در چارچوب مدرسه‌ی سبز، آموزش طراحی و ساخت عروسک‌های بومی ننه نخودی برای نونهالان، آشنایی کودکان با خانواده‌ی نت موسیقی با کمک روش‌های نوین آموزشی برای کودکان، کارگاه‌های آشنایی و شناخت تمبر، نقشه، نسخه، خط و سکه با بهره‌گیری از دانش کارشناسان مجرب مجموعه‌دار و غیره انجام می‌گیرد. خانه و موزه رهگشای از اماکن زیبای تاریخی است که به کسانی که از بادرود و نطنز گذر می‌کنند توصیه می‌شود تا ساعاتی را برای بازدید از این خانه تاریخی کنار بگذارند.

پارک ساعی

بوستان ساعی یا پارک ساعی یکی از بوستان‌های زیبای عمومی تهران است که با مساحتی در حدود 12 هکتار در خیابان ولیعصر واقع شده‌است. پوشش گیاهی پارک بسیار متنوع است و از میان آن‌ها می‌توان به چنار٬ کاج تهران٬ سرو شیرازی، سرو نقره‌ای، سرو بادبزنی، سرو تبری٬ برگ ‌بو، افرا، نارون‌، سدروس‌، ماگنولیا، یاس وحشی‌، ژنیگو، زالزالک، گردو و سیب اشاره کرد. قسمتی از پارک نیز به باغ ژاپنی معروف است که پرندگان آبزی هم در آن نگه‌داری می‌شوند. در قسمت حیات‌وحش پارک، حیوانات دیگری نیز نگهداری می‌شوند که از جمله آن‌ها می‌توان به خرگوش٬ قوچ٬ غاز٬ قو٬ مرغابی٬ سنجاب٬ طوطی وحشی و طاووس اشاره نمود. این پارک دارای شش ورودی است و در پی توسعه و تجهیز بوستان، بناهایی مانند جوی، برکه، آبشار و زمین بازی درست شده‌اند و در طراحی این پارک تلاش شده که بیشتر حرکت‌های موجود، اسلیمی باشند تا یک نوع اختلاف سطح بوجود بیاید و از پله‌ تا حد ممکن استفاده نشود. محل این پارک در سال 1324 خورشیدی توسط مهندس کریم ساعی درخت‌کاری شد و در اختیار وزارت کشاورزی وقت قرار گرفت تا اینکه سرانجام ایده طراحی اصلی پارک در دهه 40 شکل گرفت و در سال 42 با طراحی حسین محجوبی ساخته شد. تکمیل مراحل طراحی و ساخت پارک بین سال‌های 1342 تا 1352 ادامه یافت. از امکانات تفریحی و رفاهی این بوستان می‌توان به زمین بازی، زمین اسکیت، زمین تنیس روی میز، فضای سبز، آلاچیق، حیات وحش پارک و شهر بازی کودکان اشاره کرد.

دریاچه مصنوعی شهدای خلیج فارس

دریاچه مصنوعی شهدای خلیج‌فارس (دریاچه چیتگر) در شمال‌غرب شهر تهران و در منطقه 22 شهرداری این شهر قرار دارد . این دریاچه از شمال و شرق به محور چهار باغ و از جنوب و جنوب غرب به پارک جنگلی چیتگر و از غرب به بافت مسکونی منطقه 22 شهرداری تهران محدود است . سابقه طرح ساخت دریاچه مصنوعی شهدای خلیج‌فارس (دریاچه چیتگر) به نخستین طرح جامع تهران که پیش از انقلاب اسلامی و در سال 1347 تدوین شد، بازمی‌گردد . اما از آن زمان تاکنون بسیاری ساخت چنین دریاچه‌ای را رویا می‌دانستند. با این وجود موضوع ساخت دریاچه مصنوعی شهدای خلیج‌فارس (چیتگر) در برنامه جامع دوم و سوم تهران نیز تکرار شد و در دوره اخیر شهرداری تهران، بالاخره برای نخستین بار و در این چند سال شهرداری تهران برای ساخت تنها دریاچه مصنوعی پایتخت شکل گرفت . دریاچه چیتگر از بارش‌های فصلی و آب موقت رودخانه کن و روان آبهای تهران بهره می‌برد و می‌تواند در تعدیل هوای پایتخت و افزایش رطوبت هوا کمک کند . این دریاچه با مساحت حدود 355 هکتار و گنجایش 35 میلیون مترمکعب آب در طرح جامع و طرح تفصیلی مصوب منطقه 22 گنانجده شده است. همچنین این دریاچه به‌عنوان یک وسعت بزرگ آبی می‌تواند سفره‌های زیرزمینی تهران در غرب را سیراب کند. شهری که آرام آرام سفره هایش رو به تخلیه رفته با اجرای این پروژه عظیم می‌تواند از احتمال فرو نشست خاک جلوگیری کند . آب دریاچه از رودخانه کن (بوستان جوانمردان) با کانالی به طول حدود 6 کیلومتر و نیز سایر منابع آبی منطقه با هماهنگی وزارت نیرو تأمین می‌شود . فضای اطراف دریاچه شامل فضای های سبز و تفریحی و بازی و رستوران و فضاهای پذیرایی و اقامت موقت و فضاهای های خدماتی بسیار است و این مکان را به یکی از تفریگاه های گردشگری لذت بخش تهران تبدیل کرده است.

خانه موزه عروسک و اسباب بازی

موزه عروسک و اسباب بازی در بافت تاریخی شهر کاشان و در خانه ای قدیمی متعلق به دوران قاجار قرار دارد که قدمت آن به بیش از 150 سال پیش باز می‌گردد.
این خانه تاریخی متعلق به جعفر علامه فیضی شاعر و روحانی اواخر دوره قاجار است که توسط مدیر موزه خریداری و پس از مرمت و آماده سازی به موزه اسباب بازی و عروسک تبدیل شد. بنای موزه عروسک و اسباب بازی، با نام خانه سهرابی در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
موزه عروسک و اسباب بازی در زیرزمین دست کن این خانه تاریخی قرار دارد و با طی کردن پله ها و عبور از دالان، موزه را مشاهده خواهید کرد. بر دیوار های دالان نقاشی هایی از عجایب المخلوقات به چشم می‌خورد که فضای خاص این موزه را تداعی می‌کند.
این موزه توسط بخش خصوصی اداره می‌شود. عروسک ها و اسباب بازی ها توسط مدیریت موزه "امیر سهرابی" در نتیجه ی سال ها سفر و پژوهش در شهرها و روستاهای ایران، گردآوری شده است. قصه ی زندگی این عروسک ها توسط راهنمایان موزه برای بازدید کنندگان بیان می‌شود.
قدیمی‌ترین عروسک‌های خیمه ‌شب ‌بازی ایران با قدمت ۱۵۰ سال، عروسک‌های محلی ایران، نمونه‌هایی از عروسک‌های ملل دیگر، و اسباب‌ بازی‌هایی از حدود ۱۰۰ سال پیش در این موزه قابل مشاهده هستند.
بازدید از موزه عروسک و اسباب بازی کاشان علاوه بر اینکه شوق بازی و کودکی را بیدار می‌کند، شما را با تاریخ و فرهنگ اسباب بازی و عروسک های ایران و جهان آشنا می‌سازد.
در زمستان 1396، پس از انجام عملیات بازسازی، بخش اقامتی نیز به این موزه تاریخی اضافه شد و تحت عنوان اقامتگاه بوم گردی موزه عروسک و اسباب بازی فعالیت خود را آغاز کرد. اقامتگاه موزه عروسک و اسباب بازی دارای 7 باب اتاق است که حیاط مجموعه را احاطه کرده اند. سبک سنتی اتاق ها حفظ شده و فضای شاد و رنگانگی برای‌ آنها طراحی شده که در هماهنگی کامل با موضوع موزه است و حس کودکی را برای مهمانان به وجود می‌آورد.
فروشگاه اسباب بازی و عروسک های دست ساز، کارگاه ساخت عروسک و شربت خانه از دیگر بخش های این مجموعه هستند. در مدت زمانی که در موزه هستید فرصت بازی، تماشای نمایش (خیمه شب بازی) و تجربه ساخت عروسک و اسباب بازی برایتان پیش خواهد آمد.
قرارگیری خانه موزه عروسک و اسباب بازی کاشان در خیابان فاضل نراقی، موجب دسترسی آسان به امامزاده چهل دختران، خانه تاریخی طباطبائی ها، خانه بروجردی ها، قلعه جلالی و حصار سلجوقی می‌شود.

پارک بزرگ آب و تاب

پارک بزرگ آبی آب و تاب در فاصله 10 کیلومتری شهر قم و در ضلع جنوبی بوستان غدیر واقع شده است. پارک آبی آب و تاب اولین پارک آبی شهر قم است که در زمینی به وسعت 30 هزار متر مربع احداث گردید. ساخت این پارک از سال 1390 آغاز شد و در سال 1395 به بهره داری رسید. سازه ی سالن پارک آبی خاص و متفاوت بوده و به شکل قوسی حلزونی و فرمت فضایی طراحی شده است و دارای ارتفاع 20 متری است. سالن پارک آبی شامل پارک آبی کودکان و پارک آبی بزرگسالان است و در هر سانس ظرفیت پذیرش دوهزار نفر را داراست . در پارک آبی بزرگسالان مجموعه ای از انواع سرسره های سقوط آزاد، شیب دار، چرخشی و چاله فضایی استقرار یافته است. ارتفاع بلند ترین و هیجان انگیزترین سرسره با شیب بسیار تند 15 متر است. بزرگترین رودخانه در پارک های آبی ایران به طول 500 متر شامل 200 متر تونل زیرزمینی در این پارک وجود دارد. همچنین استخر موج با قابلیت تولید 10 نوع موج طراحی و ساخته شده است . در فضای میانی سالن پارک آبی کودکان قرار دارد. این قسمت شامل استخر مخصوص کودکان و مدل های تعریف شده مخصوص گروه سنی 4 تا 12 سال است که با رعایت ایمنی کامل و استاندارد های به روز دنیا طراحی شده است. از بخش های دیگر پارک آبی می‌توان به : کافی شاپ و فست فود در فضای داخلی پارک، خدمات ماساژ، نمازخانه، سرویس بهداشتی، حمام های مخصوص و جداگانه، فروشگاه لوازم مخصوص شنا و ... اشاره نمود . برای سلامت و بهداشت محیط آّب به روزترین تجهیزات تصفیه و پاکسازی آب در این مجموعه نصب شده است. پارک آبی آب و تاب تنها پارک آبی در ایران است که دارای محوطه تفریحی و باغ رستوران است. این باغ رستوران دارای 5 هزار مترمربع وسعت و دارای 37 آلاچیق پذیرایی برای 400 نفر مهمان است . این باغ با المان های متعدد همچون آسیاب بادی، سماور سنتی، جویبارهای روان، آب نماهای متعدد و پارک بازی برای کودکان با فضای سرسبز و پوشش گیاهی، لحظات مفرحی را برای مهمانان و گردشگران به وجود می‌آورد.

دهکده سلامت صبا

دهکده سلامت صبا اولین دهکده سلامت در ایران است که به طور خاص به گردشگری سلامت می‌پردازد. این مجموعه در منطقه نمونه گردشگری بین المللی دستجرد در بخش خلجستان شهرستان قم واقع شده است. به طورکلی دهکده های سلامتی به مجموعه های اقامتی گفته می‌شود که خدمات سلامتی را به میهمانان خود ارائه می‌دهند و محیطی به دور از آلاینده های زیست محیطی و آلودگی های زندگی شهری فراهم می‌آورند .
شهر دستجرد شهری ييلاقي در استان قم داراي آب و هواي کوهپايه‌اي و اختلاف دمايي بين ۸ الي ۱۲ درجه با شهر قم است. همچنين از امتيازات ويژه‌اي نظير آب و هواي خنک و مطبوع و چشمه ها و قنات‌هايِ آب معدني منحصر به فرد برخوردار مي‌باشد.
دهکده سلامت صبا با بهره بردن از امتیازات شهر دستجرد، محیطی دلپذیر و سالم همراه با امکانات تفریحی و رفاهی فراهم کرده است که از سال 1394 فاز نخست این دهکده سلامت به بهره داری رسید. راه اندازی کلینیک سلامت و دهکده ورزشی صبا، طرح های آینده ی این مجموعه جهت توسعه هستند .
دریاچه تفریحی، باغ تالار مجلل، هتل با نمای دریاچه، ویلاهای اقامتی، رستوران دریایی، رستوران سنتی، آلاچیق ها با طراحی سنتی از جمله بخش های فاز نخست دهکده سلامت صبا هستند .
ماهیگیری، قایقرانی، ورزش های آبی، شهربازی، دوچرخه سواری، موتورچهارچرخ و باشگاه پینت بال از جمله امکانات تفریحی دهکده سلامت صبا هستند .
در محدوده ی دهکده سلامت صبا تردد هرگونه وسایل نقلیه و مصرف دخانیات ممنوع است. همچنین پزشکان حاضر در دهکده سلامت به خانواده هایی که بیش از 48 ساعت در این مجموعه اقامت داشته باشند، الگوهای مناسب تغذیه، ورزش، خواب و ... ارائه می‌دهند .

بوستان غدیر قم

بوستان غدیر قم از وسیع ترین و مهم ترین بوستان های قم است که دارای بخش های تفریحی و رفاهی گوناگونی است. طرح های پیشرفت و بهسازی این بوستان همچنان ادامه دارد .
بوستان غدیر قم 140 هکتار وسعت دارد و از موقعیت جغرافیایی مناسبی برخوردار است. بلوار غدیر که بوستان غدیر در آن واقع شده، یکی از مسیرهای ورودی شهر قم و مسیری برای رسیدن به روستاهای خوش آب و هوای قم است .
از جمله بخش های فعلی این بوستان عبارت اند از : پارک بزرگ آب و تاب و باغ رستوران آب و تاب، دهکده جنگلی کاج که شامل رستوران و پیست کارتینگ است، کافی شاپ، فضای سبز و پوشش گیاهی پارک جنگلی، مرکز تحقیقات گل‌ها و گیاهان زینتی غدیر
بوستان غدیر اخیرا به کمپینگ زائر در قم هم تبدیل شده است و دومین کمپینگ شهری قم (بعد از بوستان فدک) محسوب می‌شود. کمپ بوستان غدیر به مساحت 16 هکتار و دارای امکاناتی نظیر نمازخانه، سرویس بهداشتی، آبخوری، سکوی نشیمن، سیستم آتش نشانی، پارکینگ، زمین‌های بازی و... است. اطراف آلاچیق ها نیز درخت کاری شده است .
توضیحات بیشتر درباره پارک بزرگ آب و تاب و دهکده جنگلی کاج را می‌توانید در سایت مهنواز جستجو و مطالعه کنید .
طرح های گوناگون دیگری نیز برای بوستان غدیر در نظر گرفته شده است تا با استفاده از ظرفیت های مطلوب آن، به بوستان اصلی شهر قم تبدیل شود. از جمله این طرح ها عبارت اند از : راه اندازی بزرگترین شهربازی قم در بوستان غدیر، تالارهای پذیرایی، سالن های چند منظوره، دریاچه مصنوعی و ...
منبع : borna.news - qomnews.ir - qom.farsnews.com - tabnakqom.ir

مسجد اعظم قم

مسجد اعظم معروف به مسجد آیت الله بروجردی در جبهه غربى آستانه مقدسه حضرت معصومه (س) به سعى و اهتمام آيت‌‌ الله بروجردى در سال ۱۳۷۴ هجرى قمرى توسط استاد «حسين بن محمد معمار» معروف به «لرزاده» بنا گرديد. مرقد آيت الله بروجردي در همين مکان قرار دارد .
ساخت این مسجد عظیم 7 سال به طول انجامید و 8 میلیون تومان به پول آن زمان هزینه برداشت.
اين مسجد که به دليل عظمت و بزرگي، مسجد اعظم نام گرفته از جمله مساجد سه ايواني است. اين مسجد عظيم مشتمل بر يک مقصوره وسيع، گنبد مرتفع، ايوان معظم، دو گوشوار، چهل ستون، کتابخانه جامع و ساير بيوتات است. در بناي اين مسجد تلفيقي از سبک قديم با اسلوب ساختماني جديد به کار رفته و مقصوره و گنبد و گلدسته ها به سبک باستاني و سبک کنوني، ولي چهل ستون ها با نقشه روز بنا شده است .
مقصوره اين مسجد که از نظر وسعت و زينت در عالم اسلام کم نظير و حتي بي نظير است، تمامي آراسته به کاشي کاري معرق بالاي ازاره مرمري است .
معمار مسجد براي استحکام گنبد، استخوان بندي و اسکلت آن را با مفتول به پاداشت و در سربند مفاصل آن با اکسيژن جوشکاري به عمل آورد و سپس از هرطرف، اين اسکلت فلزي را با آجر پوشاند. به اين ترتيب طرفين آن از داخل و خارج، جداري به قطر چهارده آجر، هر طرف هفت رديف با ملاتي که متشکل از سيمان، آهک و ماسه بود، پوشيده شد. ازاين رو عمر اين مسجد را تا هزار سال پيش بيني نموده اند .
شبستانِ گنبددارِ مسجد که سراسر مزين به کاشي هاي معرق است، در ضلع جنوبي صحن قرار دارد و از طريق مسيرهاي جانبي به دو شبستان ستون دار شرق و غرب مرتبط است .
مجموعه مسجد اعظم از سمت شرق با مسجد بالاسر و صحن عتيق حرم حضرت معصومه (س) و از غرب به خيابان ساحلي رودخانه و از جنوب به خيابان موزه مرتبط است .
مسجد فوق یکی از قدیمی ترین، بزرگترین و بی گمان زیباترین بنای تاریخی فقیه برجسته حضرت آیت الله العظمی حاج آقا حسین طباطبایی بروجردی در قم است. تاسیس کتابخانه ای در ضلع غربی مسجد، دیگر یادگاری آن مرحوم فقید است .
این بنای زیبا همه روزه پذیرای جمعیت زیادی از زوار برای برپایی نماز است. مجاورت بارگاه ملکوتی حضرت معصومه (ع)، معماری بی نظیر و تدریس درسهای سنگین حوزه توسط مراجع بزرگ حوزه، ازجمله عللی است که این مسجد عظیم را حائز اهمیت می‌کند .
این مسجد بزرگ که امروزه مرکزیت حوزه مقدسه است، دارای مساحت 12 هزار متر مربع است. در گذشته به دلیل نبودن مکانی مناسب برای برپایی نماز جماعت، برگزاری مراسم اعیاد، و فیات و محصور کردن این بارگاه ملکوتی با قبرستانهایی در اطراف آن، از دیگر انگیزه های دستور ساخت چنین مسجد باشکوهی، توسط مرحوم آیت الله العظمی حاج آقاحسین طباطبایی بروجردی بود.
گنبد مسجد با مساحتی قریب 1460متر و ارتفاع 24 متر، گنبد بسیار بزرگی در دنیای شیعه است. کاشی کاری محراب و گنبد که از آثار قدیم کاشی کاری در ایران است خود، میراث فرهنگی امروز است. مرقد مطهر ایشان نیز در ضلع غربی مسجد اعظم بنا بر سفارش و وصیت ایشان واقع شده است. آیت الله علوی بروجردی سبط بزرگوار ایشان در این باره می‌فرمایند : این مکان قبلاً خانه کوچکی به مساحت 60 متر مربع بود که از مال شخصی آیت الله بروجردی خریداری شده و بعد از مشخص نمودن محل دفن خود، باقی زمینها را وقف مسجد نمودن د. و همیشه می‌فرمودند: "ازآنجاکه این مکان راهروی ورود به حرم مطهر است، مرا در این مکان دفن کنید تا خاک کفش زوار، روی قبر من باشد. "
آیت الله بروجردی بر این باوربودند که "در جوار کریمه اهل بیت (س) باید مسجدی هم شأن مسجد گوهرشاد نسبت به بارگاه حضرت رضا(ع) وجود داشته باشد."
این مسجد امروزه مهمترین مرکز تدریس در حوزه علمیه قم است. جلسه تدریس حسین وحید خراسانی و مکارم شیرازی هر روزه در این مسجد برگزار می‌شود .
امروزه به دلیل طرح‌های توسعه حرم حضرت فاطمه معصومه، مسجد اعظم جزئی از حرم شده‌است .
منبع : پایگاه ویکی شیعه - fa.wikipedia.org - پایگاه تبیان

مجتمع رفاهی گردشگری مارال ستاره قم

مجتمع خدمات رفاهی گردشگری مارال ستاره در کیلومتر ۳۰ اتوبان قم – کاشان واقع شده است. این مجتمع با وسعت یکصد هزار متر مربع یکی از بزرگترین واحدهای خدمات رسانی بین راهی کشور است. این مجتمع با اخذ استانداردهای مختلف و کسب رتبه ممتاز در رده بندی طرح تطبیق استاندارد کشوری سعی در ارائه خدمات ممتاز به مسافرین و زائرین این منطقه را دارد.
این مجموعه شامل سه سالن مجزا از یکدیگر است و هرکدام کاربردهای خاص خود را دارند : سالن شیخ بهایی، سالن پروین اعتصامی، سالن سهراب سپهری. همچنین این مجموعه دارای جایگاه سوخت نیز است.
سالن شیخ بهایی به نام سالن سنتی نیز معروف است. این سالن با وسعتی نزدیک به ۱۵۰۰ متر مربع فضای مسقف و ۳۰۰۰ متر مربع پارکینگ و ۲۵۰۰ متر مربع فضای بازی کودکان با فضایی کاملاً سنتی برای ارائه خدمات به مسافرانی که مایل هستند زمان بیشتری را در این مجتمع بگذرانند و از فضای سنتی لذت ببرند، آماده شده است. رستوران سنتی، چایخانه سنتی، نمازخانه و سرویس بهداشتی، آلاچیق های سنتی در فضای باز و اینترنت رایگان از دیگر خدمات این بخش است.
ساختمان شیخ بهایی با معماری الهام گرفته از معماری عصر صفویه و ترکیبی با معماری اسلامی با توجه به معماری بومی کویر بنا شده است. از نقاشی ها و سفال گری های فراوانی برای دکوراسیون داخلی آن استفاده شده است. مبلمان چوبی با روکش های جاجیم و گلیم و لوسترهای مسی و حوض های سنتی داخل این بنا یادآور دوران قدیم است.
سالن سهراب سپهری با وسعتی نزدیک به ۳۰۰۰ متر مربع فضایی مسقف و پارکینگی به مساحت ۳۰۰۰ متر مربع جهت ارائه خدمات به مسافرینی که با وسیله شخصی خود مسافرت می‌کنند تجهیز شده است. رستوران ایرانی، فست فود، کافی شاپ و فروشگاه برای تهیه سوغات قم، از قسمت های دیگر این سالن است.
سالن پروین اعتصامی با وسعتی بالغ بر ۲۵۰۰ متر مربع فضای مسقف و پارکینگی به مساحت ۳۰۰۰ متر مربع جهت ارائه خدمات به مسافرینی که وسایل نقلیه عمومی مانند اتوبوس مسافرت می‌کنند، تجهیز شده است. ارائه سرویس در این سالن به گونه ای مدیریت شده است تا مسافران بتوانند با سرعتی مناسب همراه با کیفیت ایده آل این خدمات را دریافت کنند.
کافی شاپ، رستوران ایرانی، فست فود، غرفه های خرید متعدد و اینترنت رایگان از جمله خدمات این سالن است.

پارک جنگلی النگدره

پارک جنگلی النگدره به فاصله 3 کیلومتری گرگان در دامنه جنگل های انبوه شمالی قرار گرفته و رودخانه ای از دل آن می‌گذرد.
رودخانه ملاشی از قسمت جنوبی النگدره تا شمال امتداد دارد. وجود سه چشمه آب در مجاورت این رودخانه به اهمیت این تفرجگاه می‌افزاید و چشم انداز طبیعی منحصر به فردی ایجاد کرده است.
این جنگل در بهار و تابستان و به ویژه در روزهای گرم و آفتابی، مملو از افردی است که از هوای شرجی و گرم شهر به این منطقه می‌آیند. هوای جنگل النگدره حداقل 10 درجه خنکتر از نقاط شهری است .
راه دسترسی به پارک مناسب و آسفالته است. امکانات موجود در پارک جنگلی النگدره شامل شبکه های آب رسانی و برق رسانی، سرویس های بهداشتی، نمازخانه، پارک کودک، زمین ورزش بزرگسالان، ساختمان نگهبانی، فروشگاه مواد غذایی و ... است.

پارک جنگلی کبودوال

پارک جنگلی کبودوال در 5 کیلومتری جنوب شهر علی آباد کتول مورد توجه علاقمندان بیشماری است. پارک طبیعی کبودوال با تنوع و تراکم پوشش گیاهی یکی از زیستگاه های گیاهی با ارزش محسوب می‌شود. این تفرجگاه با داشتن منظره‌ی بسیار بدیعی و امکاناتی برای جلب گردشگر از نقاط مهم تفریحی استان گلستان محسوب می­‌شود .
یکی از ویژگی های این پارک جنگلی قرار داشتن آبشار کبودوال در میان آن بوده که تنها آبشار تمام خزه ای ایران است. از پارک جنگلی تا محل آبشار اصلی کبودوال حدود ۲۰ دقیقه پیاده‌روی زمان می‌برد .
آبشارهای کوچک و بزرگ زیادی در امتداد رودخانه‌ی کبودوال خودنمایی می‌‌کنند که در زیر هر آبشار حوضچه های جالبی بوجود آمده که برخی جوانان منطقه از آن برای شنا و آبتنی استفاده می­‌کنند .
نکته قابل توجه برای مسافران این منطقه این است که در مسیر آبشار سکوها و چادرهای انفرادی و گروهی به تعداد کافی و مناسب وجود دارد. این منطقه در ایام نوروز همینطور سایر ایام تعطیل سال علاقمندان به طبیعت را به خود جذب می‌کند .
پارک جنگلی کبودوال از امکاناتی نظیر جاده آسفالت، شبکه آب و برق، فروشگاه مواد غذایی، سرویس بهداشتی سنگ فرش بودن مسیر دسترسی به آبشار و امکان پیاده روی راحت, نمازخانه, وجود آلاچیق و سکوی استراحت به همراه تاسیسات مکانیکی و برقی محوطه و محوطه سازی, و پارکینگ مناسب در ابتدای مسیر جنگلی و ... جهت استفاده گردشگران بهره مند است.
پوشش گیاهی منطقه جنگلی و از درختان برگ ریز و پهن برگ است که تمامی پارک را احاطه کرده و چشم اندازهای زیبایی را پدیدار ساخته است.

پارک جنگلی ناهارخوران

پارک جنگلی ناهارخوران از قدیمی ترین تفرجگاه های استان گلستان بوده که در 4 کیلومتری جنوب شهر گرگان واقع شده است. دارای فضاهای جنگلی در طرفین جاده برای تفرج است که با داشتن آب و هوای مناسب و دامنه پر شیب جنگلی پذیرای گردشگران است.
این پارک دارای مهمانسراهای عمومی و ویژه، کمپ های اقامتی، رستوران، فروشگاه، نمازخانه، سرویس بهداشتی و دیگر امکانات رفاهی و تفریحی است.

دهکده ساحلی بندرانزلی

شهرک دهکده ساحلی بندر انزلی در استان گیلان و در ورودی شرقی شهر بندر انزلی واقع شده است شهرک یا دهکده ساحلی حدودا 5 کیلومتر مانده به غازیان – بندرانزلی سمت راست با تابلوی مجتمع مسکونی دهکده ساحلی نظر هر مسافری را به خود جلب می‌کند. دروازه ورودی و خروجی بزرگ و حضور نگهبانان جهت کنترل و اطلاعات و انتظامات حکایت از وجود شهرک و سازمان و تاسیسات و خلاصه مجتمعی را دارد که با داشتن خیابان ها٬ بلوارها و فضای سبز با بافت بسیار زیبا که منتهی به دریای نیلگون خزر می‌شود٬ ناخودآگاه نظر تحسین آمیز هر تازه وارد به شهرک ساحلی بندر انزلی را به خود جلب می‌کند.
دهکده ساحلی انزلی در عصر های پنجشنبه و جمعه بهار و تابستان بسیار شلوغ است. شهرک ساحلی بندر انزلی (دهکده ساحلی بندر انزلی) دارای رستوران، فروشگاه، پارک، مسجد، منطقه شنای برادران و خواهران، زمین های ورزشی، ویلاهای ساحلی، آلاچیق و … است. همچنین امکان اقامت شبانه در ویلاهای این دهکده وجود دارد که برای اجاره آن به آدرس سایت و شماره تلفنی که قرار داده شده است، مراجعه کنید.

برج گرگان

برج گرگان در میدان بسیج گرگان که بزرگترین میدان شهری شمال کشور با ۵ هکتارمساحت است، واقع شده است و بعد از برج میلاد دومین برج بلند کشور به شمار می‌آید. این برج به عنوان نماد مدرن شهر گرگان و استان گلستان محسوب می‌شود و شهر گرگان که شهر تاریخ و طبیعت است به همراه نمادها و جاذبه های متعدد تاریخی و طبیعی، یک نماد مدرن را نیز در خود جای داده است. ارتفاع برج گرگان ۵۷ متر بوده که در ۴ طبقه، یک طبقه زیرزمین با کاربری تجاری و اداری به مساحت ۱۵۰۰ متر مربع و یک طبقه آشپزخانه به مساحت حدود ۲۵۰ مترمربع در ارتفاع ۳۰ متری احداث شده است. همچنین، یک طبقه رستوران به مساحت ۳۰۰ متر مربع در ارتفاع ۳۴ متری و یک طبقه تراس به مساحت ۱۷۰ متر مربع در ارتفاع ۳۸ متری احداث شده است. در تراس برج گرگان، چشم انداز دلپذیری از نمای شهر و دشت گرگان و منطقه گردشگری سوگله یا هزارپیچ دیده می‌شود. رستوران گردان برج گرگان در یک فضای کروی شکل به ارتفاع ۱۲ متر، برج گرگان را از هر نظر متمایز ساخته است.

مقبره پروین اعتصامی

قبر پروین اعتصامی شاعر ایرانی که به عنوان «مشهورترین شاعر زن ایران» از او یاد شده‌ است در مقبره خانوادگی ایشان در حرم حضرت معصومه (س) قم قرار دارد.
پروین فرزند مرحوم یوسف اعتصامی آشتیانی(اعتصام الملک) بود و روز 25 اسفند 1285 ه.ش در محله ششکلان در تبریز زاده شد. پدر وی یوسف اعتصامی، از شاعران و مترجمان عصر خود بود که در شکل‌گیری زندگی هنری پروین و کشف استعدادها، و ذوق و گرایش وی به سرودن شعر نقش مهمی داشت.
علامه دهخدا که با خانواده اعتصامی بسیار نزدیک بوده و حشر و نشری صمیمانه با آنان داشته، نام اصلی این شاعره را در لغتنامه "رخشنده" نوشته است. بنابراین"پروین" یا نام ثانوی اوست که در بسیاری خانواده های ایرانی این گونه تسمیه ها عادی و مرسوم است یا تخلص شعری او .
وی از همان کودکی تحت نظر پدرش و استادانی چون دهخدا و ملک الشعرای بهار سرودن شعر را آغاز کرد.
شعر پروین از دیدگاه طرز بیان مفاهیم و معانی، بیشتر به صورت «مناظره» و «سؤال و جواب» است. در دیوان او بیش از هفتاد نمونه مناظره آمده که وی را از این لحاظ در میان شاعران فارسی برجسته ساخته‌است. این مناظره‌ها نه تنها میان انسان‌ها و جانوران و گیاهان، بلکه میان انواع اشیاء – از قبیل سوزن و نخ – نیز اتفاق می‌افتد. پروین در بیان مقاصد خود از هنرهای «شخصیت‌بخشی» و «تخیل» و «تمثیل»، با شیوایی کم‌نظیری استفادهٔ بسیار کرده‌ است .
پروین اعتصامی در فروردین ۱۳۲۰ به بیماری حصبه مبتلا شد. در تاریخ 3 فروردین در بیمارستان بستری شد و در تاریخ 15 فروردین 1320 در سن 34 سالگی در تهران درگذشت و در حرم فاطمه معصومه در قم در آرامگاه خانوادگی در کنار پدرش به خاک سپرده شد. او در هنگام مرگ، در آغوش مادرش، جان سپرد. پس از مرگش، قطعه‌ای با عنوان «این قطعه را برای سنگ مزار خودم سروده‌ام» از او یافتند که مشخص نیست او چه زمان برای سنگ مزار خود سروده بود ؛ که آن قطعه را بر سنگ مزارش نقش کردند.
پس از درگذشت پروین، مراسم رسمی دولتی به مناسبت بزرگداشت برگزار نشد. مدیر کانون زنان ایران، به دلیل برخی مسایل سیاسی، از برای برگزاری مجلس یادبود برای پروین در آن کانون خودداری کرد. به نظر می‌رسد دستگاه امنیتی رضاشاه نسبت به او حساسیت داشته‌است. این حساسیت می‌تواند ریشه در رد کردن نشان لیاقت توسط پروین داشته باشد. اما بعد از برکناری رضاشاه از قدرت و به حکومت رسیدن محمدرضاشاه، دوستان و علاقه‌مندان پروین به مناسبت نخستین سالگرد درگذشت او در فروردین ۱۳۲۱، مجلس یادبودی برای وی برپا کردند و با سرودن اشعار نسبت به سکوت و بی‌مهری دوران استبداد در حق پروین واکنش نشان دادند.
گفتنی است مقبره پروین اعتصامی به مدت سه سال برای مرمت بسته بوده است و در آذر 96 با عنوان مقبره شعر و ادب و معماری جدید و تزئینات هنری برجسته در صحن امام رضا(ع) حرم مطهر حضرت معصومه(س) بازگشایی شد. این مقبره به عنوان مقبره شعر و ادب نامگذاری شده و با در نظر گرفتن روح شعر و ادب، تزئینات خاص با بهره گیری از دو هنر اصیل از 4 هنر اصیل اسلامی ایرانی در آن به کار رفته و به فضایی مطلوب برای حضور شعرا و علاقه مندان به شعر پارسی تبدیل شده است .
مقبره پروین اعتصامی با هنر گچ بری فاخر طراحی شده که با نقوش گل و بوته و حالت شاعرانه ای توسط استادکاران آستان مقدس حضرت معصومه سلام الله علیهما ظرف مدت نزدیک به سه سال طراحی شده است. بیش از 50 میلیون تومان هزینه معماری و طراحی جدید مقبره بانوی شعر و ادب پروین اعتصامی شده است .
منبع : fa.wikipedia.org - isna.ir

آبشار راین

آبشار راین در حدود 16 کیلومتری غرب شهر راین در دامنه شرقی کوه هزار با ارتفاع 40 متر قرار دارد .
یکی از جاذبه‌های طبیعی راین که در جذب گردشگر و معروف شدن ارگ راین نقش مهمی داشته وجود طبیعت زیبای این شهر است که در دامنه یکی از مرتفع‌ترین قلل ایران «قله هزار» واقع شده، آبشار راین که با وجود دهانه‌های آتشفشانی و طبیعت منحصر به فرد خود شادابی و سرزندگی خاصی را به شما هدیه می‌دهد .
این آبشار از جاذبه‌های دیدنی و طبیعی استان کرمان است و به نام "زر رود" هم شناخته میشود.
آبشار زر رود از ریزش رودخانه ای پدید می‌آید که سرچشمه‌های آن در ارتفاعات بالادست و از دل دامنه‌ها و دیواره‌های برف گیر کوه هزار همچون تاج خروس جریان می‌یابد.
آبشار راین طی 4 مرحله فرو می‌ریزد که مرحله‌ی اول 3 متر و پس از آن 4 متر است. مرحله سوم از لبه پرتگاه تا نقطه ای که سنگ بزرگی در دیواره‌ها قفل شده میریزد و مرحله‌ی بعد ریزش از سنگ بزرگ تا کف سنگی حوضچه‌ی آبشار و پخش شدن آب بر دیواره سنگی شیب دار و حرکت در لابه لای بیدها و کناره‌ی دیواره بلند سنگی است.
به دلیل وجود شیاری در محل ریزش آب، حرکت نمودن در پشت آبشار و لذت بردن از خنکای ذرات آب تجربه ای مثال زدنی را بوجود می‌آورد که این تجربه در زمستان تبدیل به یخ نوردی ساده و هیجان آور می‌گردد.
این منطقه زیبای گردشگری در مسیر کرمان ـ بم واقع شده و دارای جاذبه‌های گردشگری طبیعی همچون طبیعت کوهستانی، رودخانه‌های دائمی، چشمه‌سارها، آبشار، حیات وحش، مناظر روستایی، درختان کهنسال و بیدستان است.
ضمن آنکه مسیر اصلی صعود به قله از دامنه روبه‌روی آبشار آغاز می‌شود، مسیر حرکت تا ارتفاع 3 هزار و 200 متری در حاشیه رودخانه ادامه دارد که این مسیر را پونه‌ها و گل‌های وحشی در بر گرفته‌اند و این صحنه یکی از زیباترین و شکوهمندترین مسیرهای کوهپیمایی استان کرمان را به وجود آورده است.
در زیر آبشار نیز بیدستان هایی وجود دارد که در کنار آن، تاسیسات رفاهی جهت مسافران ساخته شده است

مجتمع تفریحی شهر سبز (تله کابین رامسر)

مجتمع عظیم رفاهی تفریحی شهر سبز یک مجموعه کامل توریستی است که در سه فاز ساحلی، کوهپایه ای و مرتفع با دارا بودن طیف وسیعی از جاذبه ها و امکانات از ساحل دریا تا قله مرتفع سماموس محیط مفرح و زیبایی را فراهم نموده است.
این مجتمع که با آخرین استاندارد های روز دنیا و در سال 1389 به بهره برداری رسیده است در فاز ساحلی شامل ایستگاه نخست تله کابین، آژانس مسافرتی شهر سبز ( برگزار کننده های تور ها و رزرو هتل های داخلی ) فروشگاه ها و مراکز خرید لوکس و خدمات رفاهی تفریحی، مرکز ماساژ، کلوپ دریایی با امکانات متنوعی چون جت اسکی، پاراسلینگ ( بالن متصل به قایق تندرو) شاتل ( قایقی موشک مانند متصل به قایق تندرو ) و کشتی تفریحی مایا ( تنها شناور مسافربری و تفریحی و گردشگری لوکس و نوساز دریای خزر، دارای کافی شاپ و رستوران )، در فاز کوهپایه ای شامل شهر بازی سرزمین رویا ها با طراحی بی نظیر و بازی های جذاب، دلهره آور و تکرار نشدنی، پیست های ورزشی کارتینگ ( پیست ماشین )، پیست ATV ( پیست موتور چهار چرخ) و زمین بازی استاندارد پینت بال ( ورزشی مهیج، رقابتی و گروهی بین دو گروه مسلح با تفنگ هایی که رنگ پرتاب می‌کنند )، سالن بیلیارد، بزرگترین سینمای 6 بعدی منطقه و در فاز مرتفع شامل هتل جنگلی بام رامسر و سوئیت های VIP بر فراز قله سماموس، مسیر پیاده روی کوهستانی با نمای بسیار زیبا در حدود 600 پله و 1300 متر مسیر سنگفرش در میان جنگل و کوهستان و رسیدن به قله 1200 متری ایلمیلی با چشم اندازی بی نظیر از کوه و دریا، زیپ لاین ( سرگرمی پرهیجانی که در آن فرد با متصل شدن به طنابی در ارتفاع بالا مسیری را بین دو نقطه با سرعت طی می‌کند، بین هر زیپ لاین پل معلق و پرهیجان باریک چوبی ای که از روی دره رد می‌شود وجود دارد که افراد باید از آن گذر کنند، در کل شامل 3 خط زیپ و دو پل معلق چوبی در بین‌ آنها است ) و تله کابین ( که از ایستگاه نخست در ساحل آغاز شده و در مدت حدود 12 تا 15 دقیقه و طی 2000 متر و بالا رفتن تا ارتفاع 700 متری و گذر از جنگل های کوهستانی به ایستگاه دوم در قله زیبا و همیشه سبز ایلمیلی می‌رسد، این تله کابین که بزرگترین تله کابین ایران و تنها تله کابین در خاورمیانه است که ساحل دریا را به ارتفاعات جنگل متصل می‌کند گنجایش جابجایی 4500 الی 6000 نفر در روز را دارد و از ایمن ترین تله کابین های موجود در دنیا است ) است.
همچنین طراحی محیطی زیبا، مناطق بکر گردشگری، آب نمای موزیکال، چندین رستوران، کافی شاپ، تالار و تفرجگاه زیبای کوهستانی نیز از دیگر قسمت های جذاب در مجتمع تفریحی رفاهی شهر سبز رامسر است.
جشنواره ها و کنسرت های مختلفی در سالن ها و تالار های مجموعه تفریحی شهر سبز برگزار شده اند از جمله کنسرت سالار عقیلی، امید حاجیلی و بابک جهانبخش، جشنواره سفره ایرانی و کنسرت سراسر خنده با اجرای یوسف کرمی.
همچنین لازم به ذکر است که میهمانان در طی حضور و استفاده از کلیه دستگاهها و امکانات مجتمع، تحت حمایت بیمه مسئولیت قرار دارند.

پارک جنگلی لویزان

پارک جنگلی لویزان به وسعت 1100 هکتار، در شمال شرق تهران قرار دارد. و بزرگ ترین فضای سبز تهران به شمار می‌رود که بیشتر فضای آن کاربرد تفریحی دارد .
پارک لویزان فضای مناسبی برای تفریح خانواده‌ها است و با توجه به فضای طبیعی و مسیری که از میان طبیعت با صفای پارک میگذرد، چشمان گردشگران و بازدید کنندگان را به میهمانی مناظری دلنشین دعوت می‌کند و لحظاتی شاد، مفرح و به یاد ماندنی را برای آنان رقم می‌زند. گوارای وجودتان !
لویزان یکی از بوستان های بزرگ و دل نواز تهران است. بنابراین در آنجا می‌توانید حسابی از طبیعت لذت ببرید. این بوستان پر است از درختان : کاج، انواع سرو، چنار، اقاقیا، زبان گنجشک، توت، مو و....
در بالاترین بخش پارک جنگلی لویزان چندین هتل، سفره خانه، بوفه، کافی شاپ، تالار و یک مسجد وجود دارد .
از بالای پارک جنگلی لویزان می‌توان چشم انداز بسیار زیبای شهر تهران را از لابه لای درختان همیشه سبز آن به تماشا نشست. به ویژه هنگام شب، تماشای تهران از این پارک بسیار لذت بخش است.

حرم حضرت معصومه (س)

فاطمه معصومه، دختر موسی بن جعفر (هفتمین امام شیعه) و نجمه خاتون است. معصومه لقب مشهور ایشان است که از حدیثی گرفته شده است علی بن موسی گفت : «هر کس معصومه را در قم زیارت کند مانند کسی است که مرا زیارت کرده است» کریمه اهل بیت یکی دیگر از القاب است که در خوابی که سید محمود مرعشی نجفی پدر مرعشی نجفی مرجع شیعیان دیده است یکی از ائمه فاطمه معصومه را با لقب کریمه اهل بیت خوانده و سید محمود مرعشی نجفی را سفارش به زیارت فاطمه معصومه کرده است.
پس از آن که مامون خلیفه وقت، برادر فاطمه معصومه، علی بن موسی الرضا را در سال ۲۰۰، از مدینه به مرو خواند، فاطمه معصومه همچون تعدادی از علویان، درسال ۲۰۱ هجری به ایران آمد. وقتی که به ساوه رسید بیمار شد. در آنجا از همراهان خود خواست تا او را به قم ببرند چون از پدر خود شنیده بود که شهر قم مرکز شیعیان است. بزرگان شهر قم از وی استقبال باشکوهی کردند. فاطمه معصومه به خانه موسی بن خزرج بن سعد اشعری وارد شد. فاطمه معصومه تنها هفده روز در قم زنده ماند و در سن ۲۸ سالگی، در حالی که هنوز ازدواج نکرده بود وفات یافت. پیکر او را در جایی که آن زمان به باغ بابلان مشهور بود به خاک سپردند که هم اکنون زیارتگاهی باشکوه مشهور به حرم حضرت معصومه است .
آرامگاه حضرت معصومه (س) در میان بقعه با بلندی 20/1 و طول و عرض 95/2 در 20/1 متر قرار گرفته و با کاشی‌های نفیس و زرفام (آغاز قرن هفتم ) پوشیده شده‌است. گرداگرد مرقد، دیواری به بلندی دو متر و طول و عرض تقریبی (80/4 در 40/4) قرار دارد که در سال 950 بنا گردید و با کاشی معرق آراسته شد که اکنون این دیوار با ضریح مشبک از جنس نقره پوشیده شده است .
در حرم حضرت معصومه (س) قبر افراد و مشاهیر و علمای مشهوری وجود دارد که پس از فوت در آن جا به خاک سپرده شده اند. همچنین برخی از پادشاهان صفوی و قاجار نیز به خواست خودشان در حرم حضرت معصومه (س) دفن شده اند. از جمله : شاه صفی، شاه عباس دوم، شاه سلیمان، شاه سلطان حسین ( محل دفن این پادشاهان در سمت جنوب غربی حرم ( رواق جنوبی ) است که این قبر ها تمام برداشته شده و جای‌ آنها هموار است ) و همچنین پادشاهان قاجار که در ضلع شمالی صحن عتیق دفن شده اند که سنگ قبر‌ آنها نیز برداشته شده و اکنون در موزه نگهداری می‌شود. از جمله : فتحعلی شاه قاجار، محمد علی شاه قاجار، شاهزادگان و حکمرانان قاجار، مهد علیا ( مادر ناصرالدین شاه قاجار ) در غرب قبر محمد علی شاه و برخی دیگر.